Moda francuska 1786/87 - Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises

   Za pierwszy właściwy magazyn modowy w Europie i na świecie jest uważany „Cabinet des Modes”, który ukazywał się we Francji od 1785 r. Publikował on jako pierwszy kolorowe ryciny przedstawiające modne ubrania. Od 1786 r. magazyn ten nosił nazwę „Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises.” Pismo oprócz mody odzieżowej zawierało modę meblową i dekoracyjną. Tekst opisywał etykietę mody i podpowiadał czytelnikom, kiedy modne jest noszenie określonego stroju. [ Za Wikipedia - Cabinet des Modes]

Oto kilka rycin z numerów tego periodyku modowego z lat 1786/ 1787:

 

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - moda damska

 

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - moda damska

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - moda dzicięca

 

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - moda młodzieżowa

 

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - moda męska

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - moda męska

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - moda damska - nakrycia głowy

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - moda damska - nakrycia głowy

 

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - sprzęty domowe

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - meble

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - pojazdy

Magasin des modes nouvelles françaises et anglaises 1786/87 - pojazdy

Więcej na temat tego magazynu modowego i jego zawartości zobacz na moim blogu „Moc wiedzy” (eulalia51-mocwiedzy.blogspot.com) w temacie "Moda i ubiór w przeszłości", gdzie post jest w opracowaniu.

Bluzka Nimfa - inspiracja chitonem w XX w.

   Chiton był okryciem zakładanym przez głowę i spinanym na ramionach za pomocą spinek zwanych fibula.
   Istniały dwie odmiany chitonu: chiton dorycki i chiton joński.
   Starszy, prostszy i uboższy chiton dorycki nie miał rękawów. Nosili je ludzie pracujących fizycznie zwykle nie miał spiętego prawego ramienia co zwiększało swobodę ruchu. Była to bardzo lekka i luźna szata, spięta zazwyczaj jedynie na lewym ramieniu dla swobody ruchów.

   Chiton był zwykle przepasywany, noszony przez mężczyzn sięgał najczęściej kolan, natomiast wersja noszona przez kobiety, wykonywana ze znacznie dłuższego kawałka materiału, sięgała do ziemi. Nadmiar materiału wyciągany był nad wąski pasek zwany zone i wyrzucany za zewnątrz tworzył zbluzowanie nazywane kolpos.
   Jeśli górna część materiału została wyłożona na zewnątrz, powstawała szeroka pozioma falbana nazywana apoptygma.
   Szerokość apoptygmy, długość i sposób formowania kolposu były kwestią mody. Prawdopodobnie najbardziej typowy model z okresu Grecji klasycznej prezentują kariatydy z ateńskiego Erechtejonu.

Górna część chitonu kariatydy

 

Kariatyda z Erechtejonu w chitonie z apoptygmą i kolposem

   Chiton joński wykonywany był ze znacznie większego kawałka materiału, w którym górne krawędzie spinano lub zszywano na całej długości, pozostawiając niewielki otwór na głowę. Po spięciu chitonu paskiem w talii powstawały rękawy opadające nawet do łokcia.

Najsłynniejszym przykładem chitonu jońskiego jest szata noszona przez tzw. Aurygę z Delf  z wczesnego okresu klasycznego (V w.p.n.e.).

Auryga z Delf (z V w.p.n.e.)

Zdarzały się też chitony ukośne jak np. ten poniżej:

 Zobacz też tekst i grafikę na temat chitonu na moim blogu "Moc wiedzy" w zakładce "Moda i ubiory"

http://eulalia51-mocwiedzy.blogspot.com/search/label/Moda%20i%20ubranie 

W latach 80-tych XX w. kupiłam na wyprzedaży dwie duże apaszki. Był to okres ogromnych braków w sklepach właściwie wszystkiego. Materiałów na sukienki i bluzki też. Pomyślałam, że z takich dużych kawałków materiałów można wykombinować letnią bluzkę. Chyba jakiś grecki duszek mnie natchnął, bo z ręką na sercu mogę przyznać, że nie zaglądając do żadnych żurnali i encyklopedii wymyśliłam fason tej bluzki zupełnie sama. Może to moje imię Eulalia, które jest pochodzenia greckiego, sprawiło, że greccy praprzodkowie natchnęli mnie tym pomysłem?

Opracowując tekst do postu na moim blogu "Moc wiedzy" o chitonie dowiedziałam się, że w 1983 r. uszyłam sobie bluzkę naśladując bezwiednie starożytnych Greków. Przecież przypomina ona jako żywo grecki chiton. Oto jej zdjęcia:

Dwie apaszki złożone ukośnie i częściowo zszyte na bokach. Materiał opadający na ręce od dołu też częściowo zszyłam.

Bluzka na wieszaku.

Ta część bluzki opada na rękę.

Na ramionach apaszki związałam. Wiązanie splotłam i zszyłam.

Bluzkę można też nałożyć na inną bluzkę z długim lub krótkim rękawem.

W przypadku kiedy nosimy bluzkę bezpośrednio na bieliznę musimy ją do niej przyczepić (biustonosza lub koszulki), aby nie spadała z ramion. U góry przytrzymywacz (odpięty) na spodniej części wiązania dwóch apaszek .

U góry i na dole przytrzymywacz (zapięty) na spodniej części wiązania .

Dzieje ubioru - początki

    Do wypełnienia funkcji użytkowej ubioru nie potrzeba wiele - od tysięcy lat człowiek ma dwie ręce, dwie nogi, jedną głowę i stałą temperaturę ciała 36.6 st.  Ludzie prawdopodobnie zaczęli regularnie nosić ubrania, kiedy zostali wystawieni na ciężkie warunki epoki lodowcowej lub umiejętność szycia ubrań spowodowała, że mogli zamieszkać w chłodniejszych rejonach naszego globu. Prawda o początkach ludzkiego ubioru  ginie w pomroce dziejów.  Przesłanki do pewnej wiedzy na ten temat daje nam archeologia i badania naukowe.

   Najstarsze ubrania tworzone były ze skór, futer,  liści i trawy. Najstarsze odnalezione przez archeologów kościane igły datowane są na 30 tysięcy lat przed naszą erą (znalezisko w Rosji, w roku 1988, blisko Kostionki). Przypuszcza się, że najstarsza odzież pojawiła się około 170 tys. lat temu.      Tak więc ubiór był wynalazkiem starszej epoki kamiennej (2,58 mln – 11,7 tys. lat temu). Umiejętność ta znacznie rozszerzyła zasięg geograficzny strefy zamieszkałej przez człowieka. 

  Zimno panujące w okresie górnego paleolitu spowodowało szerokie wykorzystanie skór zwierzęcych, które dawały dostateczną ochronę przed chłodem ostatniej epoki lodowcowej.

  Freski na ścianach zagłębienia skalnego w Cogull (w hiszpańskiej prowincji Lerida) z okresu paleolitu ukazują myśliwych w ubiorach ze skóry przypominających współczesną odzież eskimoską, której nie sposób uszyć bez igieł. Fakt, że w tym czasie posługiwano się igłą potwierdzają wykopaliska grobów z tej samej epoki, w których znaleziono liczne kościane igły z uszkiem. Według niektórych uczonych w tym właśnie czasie ustaliły się zasadnicze formy ubioru ludzkiego: prosta koszula – poprzedniczka tunik i sukni, spódnica i spodnie, płaszcz oraz buty lub mokasyny. Jeżeli  jest to słuszne przypuszczenie, można uznać, że w czasach między 15 000 a 9 000 lat p.n.e. ukształtował się podstawowy zarys  europejskiego stroju i nie uległ on istotnym zmianom do średniowiecza. Człowiek żyjący w młodszej epoce kamienia sporządzał sobie odzież też z wełny i włókien lnianych. 

Inuici - prehistoria w XX w. 

Inuici to inaczej Eskimosi [zobacz w Wikipedii]. Jeszcze na początku XX w. ich ubrania i sposób życia codziennego niewiele różnił się od tych w jakich żyli ludzie w okresie paleolitu.

Igloo_inner

Ritchie Calder w książce "Spadkobiercy" (w rodziale "Domy ze śniegu") tak pisze o ubraniu Eskimosów: "Prowadząc wyłącznie myśliwski tryb życia, Eskimosi nie mają ani tkanin, ani żadnych materiałów, których mogliby użyć zamiast zwierzęcych futer. [...] "Bieliznę" wykonaną z delikatnego futra młodziutkich karibu, noszą włosem do ciała. Odzież wierzchnią szyją ze skór starszych karibu, ale noszą je włosem na zewnątrz. Buty wyrabiają tylko z foczej skóry, gdyż nie ślizga się ona po śniegu. Na głowę wkładają futrzany kaptur obramowany futrem rosomaka, które posiada tę właściwość, że śnieg i zamarznięta para do niego nie przywierają i można je otrząsnąć jednym ruchem głowy. Odzież Eskimosów jest bardzo luźna." 

Ubranie Eskimosów, które nosili  jeszcze z początku XX w. jest żywym dowodem na to, że nasi przodkowie z okresu górnego paleolitu dawali sobie bardzo dobrze radę z zimnem epoki lodowcowej.

   

Inuici czyli Eskimosi 

Muzeum Archeologiczne w Krakowie tak przedstawia rekonstrukcje ubrań ludzi prehistorycznych na terenie Polski kiedy zrobiło się tu trochę cieplej:

 U góry: Kobieta i mężczyzna z okresu mezolitu - środkowego okresu epoki kamienia (9 000 - 5 500 p.n.e.).

U góry: Kobieta i mężczyzna i  z okresu neolitu - młodszej okresu epoki kamienia (5 500 - 2 200 p.n.e.)

U góry: Kobieta i mężczyzna i  z epoki brązu  (2 200 - 750 p.n.e.)

 

U góry: Kobieta i mężczyzna i  z początków epoki  żelaza (750 p.n.e. do dnia dzisiejszego)

Przez następne kilkaset lat trwającej obecnie epoki żelaza ubiór bardzo się zmieniał. Postaram się o tym opowiedzieć w następnych postach.